Laaggeletterdheid. Blogbijdrage voor het Brabantse Bibliotheek Netwerk.

Laaggeletterdheid in de bibliotheek: samenwerking tussen ROC Ter Aa en Bibliotheek Dommeldal, Helmond/Peel en De Lage beemden.


Er zijn in Nederland ongeveer 1,5 miljoen volwassenen die moeite hebben met lezen, schrijven of rekenen. Deze mensen kunnen worden aangeduid als laaggeletterd. Het gaat om ongeveer dertien procent van de volwassen bevolking. Laaggeletterdheid komt voor bij allochtonen en autochtonen, bij jonge en oude mensen, bij mannen en vrouwen en bij werkenden en niet-werkenden.
Mensen die laaggeletterd zijn, kunnen onvoldoende lezen en schrijven - en vaak ook onvoldoende rekenen - om volwaardig deel te kunnen nemen aan onze informatiemaatschappij.
Tot zover over wat ons wellicht allemaal bekend is over laaggeletterdheid. Mede dankzij de aandacht die prinses Laurentien ook heeft voor deze doelgroep.
Bibliotheek Dommeldal is, zoals zoveel bibliotheken in onze provincie, in 2009 een “huwelijken” aangegaan met 2 ROC’s in ons werkgebied o.a. Het ROC Ter Aa in Helmond.
Dit symbolische huwelijk was de start van een samenwerking tussen dit ROC en de bibliotheken die in dit werkgebied actief zijn: Bibliotheek Helmond/Peel en Bibliotheek De Lage Beemden. Er is ondertussen een beleidsplan opgesteld om de samenwerking te structuren, te professionaliseren en te borgen.
Per september 2010 zijn de beleidsvoornemens omgezet in een activiteitenplan 2010-2011.
Het vorige kabinet kondigde afgelopen september al aan vier miljoen euro extra uit te trekken voor de aanpak van laaggeletterdheid. Gelukkig zal het nieuwe kabinet deze plannen voortzetten als ik de nieuwe staatssecretaris mag geloven. Dus zal de samenwerking die we zijn aangegaan niet op losse schroeven komen te staan.
Enkele activiteiten die we gepland hebben in 2010-2011:
• Een werkbezoek van ROC docenten Nederlands aan de bibliotheek
• Workshops herkennen laaggeletterdheid voor bibliotheekmedewerkers
• Leesclub voor laaggeletterden
• Een kleine tentoonstelling over de verschillen hoe kinderen en volwassenen leren lezen
• Een gedichtenproject
• Rondleidingen van cursisten in de bibliotheek
• Netnieuws en de De Slimme Nieuwslezer: Uitleg in de bibliotheek voor cursisten
Naast de laaggeletterden uit deze doelgroep, autochtone en allochtone volwassenen, komt er nog een aantal laaggeletterden regelmatig in de bibliotheekvestiging waarin ik een uitleendienst draai: de zogenaamde mensen met een verstandelijke beperking. Een van hen is Wim. Hij kan lezen en schrijven maar laat zich graag bedienen door middel van het internet. De belangstelling die hij heeft voor politiehonden en paters (vooral Norbertijnen die in kanunnikenbanken zitten) is moeilijk in boeken te vinden. Plaatjes hebben zijn aandacht. Internet is daarvoor een uitstekend medium. Vrijwel iedere maandagavond komt Wim naar de bibliotheek en gaat dan prominent voor mijn neus aan het inlichtingenbureau zitten en geeft via zijn lichaamstaal aan: hier ben ik dan weer. Het is iedere week weer een verrassing wat zijn wensen zijn. Afgelopen week was zijn vraag: “ik zoek plaatjes van politiehonden van de politiehondenvereniging uit Eindhoven. De honden bijten de boeven in de mouw en de boef moet de hond aankijken” Ga er maar aan staan. Gelukkig voor mij zijn er talrijke politiehondenverenigingen die foto’s op hun website publiceren.
Het gebeurt regelmatig dat een andere bibliotheekklant mij een vraag komt stellen en Wim is dan gewend dat ik dan aangeef dat hij even moet wachten en dat ik die mevrouw of meneer even wil helpen. Dat staat hij welwillend toe. Laatst stond een mevrouw van minstens 70 jaar te wachten. Ik gaf aan dat ik haar even wilde helpen. Wim was zeer tevreden die avond en hij wendde zich tot de mevrouw met “Hé lekker ding”. Waarop ik tegen hem zei dat je dit zo niet zegt tegen een dame. Zegt de dame tegen mij: “Geen enkel probleem, het is lang geleden dat dit tegen me gezegd is”.