Persoonlijk verslag van de bibliotheektweedaagse 2010 door stories Guy

zaterdag 11 december 2010
Bibliotheektweedaagse 2010

Maastricht was even de biebhoofdstad van Nederland. Honderden medewerkers van bibliotheken uit heel het land verzamelden zich op 9 en 10 december in congrescentrum het MECC. Er werd gepresenteerd, gesproken, geworkshopt, gefeest en vooral veel kennis gedeeld. Doel: de balans opmaken en vooruit kijken naar de toekomst.

'Meer bereiken', luidt het motto van dit eerste nationale bibliotheekcongres. Meer bereiken, maar wel met minder geld. Dagvoorzitter Quirijn van den Hoogen waarschuwt ons alvast: 'We weten allemaal wat er op dit moment speelt, maar het "B"-woord is de komende twee dagen absoluut verboden.' Crisis of niet: we gaan ons focussen op de mogelijkheden, niet op de beperkingen.


Het programma bestaat uit vele plenaire sessies, workshops, en paneldiscussies. Het boeiendst is de keynote van Francisco van Jole. De internetgoeroe legt uit dat het papieren boek, en daarmee de traditionele bibliotheek, zijn langste tijd heeft gehad. Dat komt omdat kwaliteit het altijd heeft afgelegd tegen gemak. Waarom nog naar de bieb gaan, een boek uit de kast trekken, de pagina's nalopen om dat ene stukje informatie te vinden... als je het in no time op je scherm kan krijgen?


Die ontwikkeling zie je overal, zegt Van Jole. Waarom zou je nog naar de videotheek gaan als je via het web permanent toegang hebt tot alle films? Muziek idem dito. Van Jole betoogt dat zelfs de traditionele musea op den duur zullen verdwijnen. Nu al is het mogelijk om het Prado te bezoeken via Google Earth. Dankzij hoge resolutie scans zijn de schilderijen beter te bekijken dan wanneer je ze met het blote oog, in Madrid, zou zien. 'In de toekomst zullen mensen alleen nog naar fysieke musea gaan om te kunnen zeggen dat ze "het echte werk van de kunstenaar" hebben gezien.'


Met andere woorden: het idee dat alles maar blijft bestaan is onzin. Van Jole ziet nieuwe kansen voor de bieb in de fysieke ruimte, als plek van ontmoeting. En slim inspelen op al die nieuwe (digitale) ontwikkelingen. Gebeurt dat al? Op het innovatieplein zie ik een gemengd beeld. Hier presenteren bibliotheken hun nieuwe diensten en producten. Lopend over het plein zie je soms dingen waarvan je je kunt afvragen of daar de toekomst van de bieb wel ligt. Cosmetische oplossingen die de bibliotheek zoals ie nu is misschien nog even draaiend houden, maar die op de lange duur niet kunnen concurreren met diensten van derden (Bol.com, Google, Spotify, etc).




Gelukkig zie je ook initiatieven die duidelijk naar de nieuwe meerwaarde van de bieb zoeken. Zo presenteert DOK Delft de Boekenkast van Nederland, een platform waar leesliefhebbers boeken, recensies en leestips met elkaar uitwisselen. Nu bestaan er al soortgelijke platformen, zoals Shelfari en LibraryThing. Maar uniek aan dit project is dat mensen daadwerkelijk boeken aan elkaar kunnen uitlenen. De bieb beschikt immers over een gebouw waar je makkelijk ruilbeurzen kunt organiseren.

Oud-directeur van DOK, Eppo van Nispen tot Sevenaer, zei ooit: 'Niet boeken, maar mensen zijn de collectie.' Die filosofie zie je ook in twee andere projecten van de Delftse bibliotheek terug. Verhalen loskrijgen bij de gebruiker, daar draait het om. Stel je voor is een gebruikersonderzoek, 'een zoektocht naar het gezicht achter de bezoeker'. 'Stel, er wordt een fotoreportage van uw huis gemaakt voor het Volkskrant / Parool magazine. Wat wilt u graag vertonen en vertellen?' Het andere project is een multitouch tafel waarbij mensen foto's (en zelfs voorwerpen) kunnen inscannen en kunnen taggen. Ook kunnen ze op reeds ingescande afbeeldingen reageren. Het gaat telkens om het verbinden van mensen, met elkaar, met hun omgeving, met media.

Dan komt de tweedaagse tot een eind. Thuis crash ik op mijn bed. Uitgeput. Zo moet G.J. Dröge zich hebben gevoeld na een aflevering Glamourland. Wat zei hij dan ook alweer? O ja. 'Benieuwd wat er volgend jaar weer te genieten valt in bibliotheekminnend Nederland.'

Geschreven door Stories Guy.