Gelezen op InformatieProfessional: "Nederlanders zijn niet internetvaardig" Werk aan de winkel voor bibliotheken.

Onderzoeker: 'Proefpersonen gebruikten informatie van scholierensite als ze informatie over de rijksoverheid zochten.'


Het niveau van internetvaardigheden van Nederlanders is zorgwekkend. Dit stelt communicatiewetenschapper Alexander van Deursen van de Universiteit Twente naar aanleiding van een onderzoek onder 300 proefpersonen. Van Deursen keek in zijn onderzoek onder meer naar de verschillen in internetvaardigheden tussen jong en oud. Hij promoveert op 17 december a.s. aan de faculteit Gedragswetenschappen.

Steeds meer informatie en diensten worden tegenwoordig (uitsluitend) aangeboden via internet. Hiermee wordt internet een steeds belangrijker onderdeel van ons dagelijks leven. Het niet beschikken over de juiste vaardigheden om met computers en internet om te gaan plaatst mensen in een achterstandspositie.

Alexander van Deursen van het onderzoeksinstituut IBR van de Universiteit Twente onderzocht het niveau van internetvaardigheden van de Nederlandse bevolking. 300 proefpersonen moesten taken op internet uitvoeren, zoals een PDF-bestand opslaan, navigeren in verschillende webdesigns, een tweesterrenrestaurant in Amsterdam opzoeken en uitvinden hoe je het goedkoopst naar Amsterdam kunt reizen, met de trein of met de auto. Tijdens de taken werden alle schermacties van de proefpersonen opgeslagen.

Op basis van zijn onderzoek concludeert Van Deursen dat het niveau van de internetvaardigheden van veel Nederlanders zorgwekkend is. "Bij relatief eenvoudige taken maakten deelnemers veel fouten. Zo hebben veel mensen moeite met het kiezen van de juiste zoekwoorden en werd gevonden informatie in meer dan 90 procent van de gevallen niet geëvalueerd. Proefpersonen gebruikten bijvoorbeeld informatie van spreekbeurt.nl, een site voor scholieren, als ze informatie over de rijksoverheid zochten."

In zijn onderzoek maakt Van Deursen onderscheid tussen mediumgerelateerde vaardigheden en inhoudelijk gerelateerde vaardigheden. Bij mediumgerelateerde vaardigheden gaat het om de technische vaardigheden die nodig zijn om gebruik te maken van internet, de zogenoemde 'knoppenkennis'. Bijvoorbeeld het bedienen van internetbrowsers en zoekmachines en het navigeren op het internet. Bij inhoudelijke vaardigheden gaat het onder meer om het zoeken naar informatie en hoe je bepaalde voordelen uit internetgebruik kan halen, zoals het goedkoop aanschaffen van een product of het vinden van het ziekenhuis met de kortste wachtlijst.

Uit het onderzoek komt naar voren dat het bij ouderen schort aan de mediumgerelateerde vaardigheden. Veelgemaakte fouten zijn het aan elkaar typen van zoekwoorden, het intypen van zoekwoorden in de menubalk en het verliezen van het overzicht als iets in een nieuw venster opent.



Bij jongeren is het beter gesteld met de mediumgerelateerde vaardigheden, maar blijven de inhoudelijk gerelateerde vaardigheden achter op die van de ouderen. Dit uit zich onder andere in veel te algemene zoekwoorden en een te sterke focus op het eerste zoekresultaat. De verassende conclusie is dat ouderen die de techniek van internetten beheersen inhoudelijk hun weg beter vinden dan jongeren. De grootste verschillen bij alle soorten vaardigheden zijn echter waar te nemen tussen lager en hoger opgeleiden.

Alexander van Deursen voerde zijn onderzoek uit binnen het onderzoeksinstituut IBR en de vakgroep Media, Communicatie & Organisatie (MCO) van prof. dr. Jan van Dijk. Het onderzoek is financieel mede mogelijk gemaakt door het Ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties, het Ministerie van Economische Zaken, Landbouw en Innovatie en ECP-EPN.